आर्द्र _ārdra

आर्द्र a. [आ-अर्द्-रक् दीर्घश्च Uṇ.2.18]

1 Wet, moist, damp; तन्त्रीमार्द्रां नयनसलिलैः Me.88.45; आर्द्राक्षतारोपणमन्वभूताम् R.7.28.

-2 Succulent, living, not dry, green, juicy; आर्द्रं द्रव्यं द्विधा प्रोक्तं सरसं नीरसं तथा

-3 Fresh, new; कामी- वार्द्रापराधः Amaru.2; कान्तमार्दापराधम् M.3.12; R.14.4. आर्द्रमञ्जरी a cluster of fresh blossoms.

-4 Soft, tender; oft. used with words like स्नेह, दया, करुणा in the sense of 'flowing with', 'moved', 'melted'; स्नेहार्द्रं हृदयम् a heart wet or melted with pity; करुणा˚, दया˚; प्रेमार्द्राः चेष्टाः Māl. 5.7.

-5 Full of feeling, warm.

-6 Loose, flaccid.

-र्द्रा N. of a constellation or the sixth lunar mansion so called (consisting of one star). [cf. Gr. ardo].

-Comp. -एधाग्निः a fire maintained by wet wood; यथैवार्द्रैधाग्नेः पृथग्धूमा विनिश्चरन्ति Śat Br.; Bṛi. Up.2.4.1.

-कपोलितः The designation of an elephant in the second stage of rut. (cf. Mātaṇga L.9.13).

-काष्ठम् green wood.

-दानु a. Ved. giving moisture.

-नयन a. weeping.

-पटिन् An exorciser clad in red cloth.

-पत्रकः Bamboo.

-पदी a woman with wet feet.

-पवित्र a. Ved. having a wet strainer, epithet of the soma; सर्वदा वा एप युक्तग्रावार्द्रपवित्रः Av.9.6.27.

-पृष्ठ a. watered, refreshed; आर्द्रपृष्ठाः क्रियन्तां वाजिनः Ś.1.

-भावः 1 wetness, dampness.

-2 Tenderness of heart; धनुर्भृतो$प्यस्य दयार्द्रभावम् R.2.11.

-माषा a. leguminous shrub (माषपर्णी; Mar. रानउडीद).

-शाकम् fresh ginger.

-लुब्धकः (˚र्द्रा˚ the dragon's tail or descending node, N. of Ketu.